گفتا که کیست بر در گفتم کمین غلامت
گفتا چه کار داری گفتم مها سلامت

گفتا که چند رانی گفتم که تا بخوانی

گفتا که چند جوشی گفتم که تا قیامت

دعوی عشق کردم سوگندها بخوردم
کز عشق یاوه کردم من ملکت و شهامت

گفتا برای دعوی قاضی گواه خواهد
گفتم گواه اشکم زردی رخ علامت

گفتا گواه جرحست تردامنست چشمت
گفتم به فر عدلت عدلند و بی‌غرامت

گفتا که بود همره گفتم خیالت ای شه
گفتا که خواندت این جا گفتم که بوی جانت

گفتا چه عزم داری گفتم وفا و یاری
گفتا ز من چه خواهی گفتم که لطف عامت

گفتا کجاست خوشتر گفتم که قصر قیصر
گفتا چه دیدی آن جا گفتم که صد کرامت

گفتا چراست خالی گفتم ز بیم رهزن
گفتا که کیست رهزن گفتم که این ملامت

گفتا کجاست ایمن گفتم که زهد و تقوا
گفتا که زهد چه بود گفتم ره سلامت

گفتا کجاست آفت گفتم به کوی عشقت
گفتا که چونی آن جا گفتم در استقامت

خامش که گر بگویم من نکته‌های او را
از خویشتن برآیی نی در بود نه بامت

مولانا

چاو و دڵ شه‌ریانه‌ ، نازانم خه‌تای کامیانه‌ خۆ

تا به‌داری که‌م، ده‌ری که‌م بیخه‌مه‌ شین و چه‌مه‌ر

نووری چاوم ! چاوه‌که‌م بێ نووره‌ بێ تۆ ، زه‌رره‌یی

خاکی ده‌رگاکه‌ت بێژم بیکه‌مه‌ کوحلی به‌سه‌ر

"نالی"

نالي

«بی تو»


نه مردم من ئه گه ر ئه مجاره بی تو

نه چم، شه رت بی، هه تا ئه م خواره بی تو

ده روونم خالییه، وه ک نه ی ده نالی

هه واریکی چ پر هاواره بی تو

بیناییم کویره، هه لنایی به رووی که س

موژه م یه ک یه ک ده لیی بزماره بی تو

هه موو ئه غزایی نالینم ده نالی

سه راپام میسلی موسیقاره بی تو

قه سه م به و شه ربه تی دیداری پاکه ت

شه رابم عه ینی ژه هری ماره بی تو

له کن تو خار و خه س گولزاره بی من

له کن من خه رمه نی گول خاره بی تو

له کن من با وجوودی ناس و ئه جناس

که سی تیدا نییه ئه م شاره بی تو

هه تا توم ئاشنا بووی، ئاشنام بوون

ئه میستا موو به مووم ئه غیاره بی تو

هه موو روژی له تاو هیجرانی ئه مسال

ته مه ننای مردنی پیراره بی تو

له حه سره ت سه روی قه ددت چاوی " نالی"

دو جوگه، به لکو دوو رووباره بی تو

ماموستا هیمن

ريژنه

تو به لينيم پي بده تا من بره و ژوان ببمه وه

بمده يه ماچيكي ته ر له م ليوه با جوان ببمه وه

ده ستي له رزو كم هه تا تييدايه هيزي به ي گوشين

ليم گري تاوي له باخي سينه ميوان ببمه وه

شه نگه بيري بسره وه فرميسكي بي شواني ئيتر

ره نگه هيشتا له و چيا و زوزانه بو شوان ببمه وه

من گولي سه ر گوري ئاواتم له ميژينم به لام

ريژنه ييكم لي بده پيم وايه بو روان ببمه وه

شيخي سه نعان بو كچي گاور له ئيسلام وه رگه را

من خه ريكه بو كچه شيخي په ژيوان ببمه وه

حه‌زره‌تی نالی
عاشقی بێ‌دڵ ده‌ناڵێ، مه‌یلی گریانی هه‌یه‌
بێ‌شکه‌ هه‌وره‌ تریشقه‌ تاوی بارانی هه‌یه‌

چاوی من ده‌م‌ده‌م ده‌رێژێ ئاوی ساف و خوێنی گه‌ش
دا بڵێن ده‌ریای عومانه‌ دوڕڕ و مه‌رجانی هه‌یه‌


په‌رچه‌می ڕوو داده‌پۆشێ، پێچی زوڵفی پێچه‌یه‌
دا به‌ ڕۆژیش پێی بڵێن شه‌معی شه‌بوستانی هه‌یه‌

ئاسمانی حوسنی مه‌حبووبه‌م له‌ ئه‌برۆ و زوڵف و ڕوو
دوو هیلال و دوو شه‌و و دوو ماهی تابانی هه‌یه‌

هه‌ر له‌بت، یا سینه‌شت هه‌ر دوو به‌ده‌رخه‌، دابڵێن:
له‌علی ڕوممانی هه‌یه‌، یا له‌عل و ڕوممانی هه‌یه‌

وه‌حشیه‌ لێمان له‌به‌ر ته‌عنه‌ی ڕه‌قیبی سه‌گ سیفه‌ت
ڕاسته‌ هه‌ر زیی‌ڕۆحێ بۆ وه‌سواسه‌ شه‌یتانی هه‌یه‌


دڵ موشه‌ببه‌ک بوو له‌ به‌ر ئێشانی نیشانی موژه‌ت
حه‌یفه‌ قوربان! ئاخر ئه‌م نیشانه‌یه‌ شانی هه‌یه‌

له‌حزه‌یێک و له‌محه‌یێک چاوم به‌ چاوی ناکه‌وێ
کێ ده‌ڵێ وه‌حشی غه‌زاله‌ مه‌یلی ئینسانی هه‌یه‌

تۆ ئه‌گه‌ر هه‌ستی، له‌ جێ ڕاوه‌ستی دێو و کافریش
دێن ده‌ڵێن: به‌ خودا قیامه‌ت ڕاسته‌ هه‌ستانی هه‌یه‌

فارس و کورد و عه‌ره‌ب هه‌ر سێم به‌ ده‌فته‌ر گرتووه‌
«نالی» ئه‌مڕۆ حاکمی سێ موڵکه‌ دیوانی هه‌یه‌!

جه‌لال مه‌له‌کشا

ده‌لێم ئه‌م شاره جێ بێلم سه‌فه‌ر كه‌م

 

برۆم و خۆم له دوونيا ده‌ربه‌ده‌ر كه‌م

 

به هاواري دل و باراني ديده‌م

 

 له ده‌ردي خۆم هه‌مو عاله‌م خه‌به‌ر كه‌م

 

له ده‌ستي ياري دڵره‌ق شه‌رته ئيتر

 

برۆم ته‌ركي كچي ئۆمولبه‌شه‌ر كه‌م

 

ئه‌گه‌ر بۆم بێته جه‌نه‌ت ئه‌م وڵاته

 

شه‌قي پێدا ده‌ده‌م عه‌زمي سه‌فه‌ر كه‌م

 

هه‌ڵۆي شاخم كه‌ويلي ديلي قه‌فه‌ز نيم

 

برۆمۆ روو له كێوان  و كه‌مه‌ر كه‌م

 

گوڵێ نا پشكوێ له م شوره كاته  

 

له وه‌رزي وشك و قاقڕ چۆن سه‌مه‌ر كه‌م.

 

جه‌فا  ته‌نگي وه‌ها لي هه‌ڵ چنيوم

 

ده‌بێ هه‌ر بۆ وه‌فا شين و چه‌مه‌ر كه‌م

 

هه‌مۆ نامۆن و من تاك و غه‌ريبم

 

نه‌ماوه ئاشنا بوكووێي نه‌زه‌ر كه‌م

 

شه‌واره‌م نه‌بينم رۆژي رووناك

 

ئه‌گه‌ر  به‌م شاره دا ئيتر گوزه‌ر كه‌م

 

وڵاتي مه‌رگه ئێره گۆري عه‌شقه

 

برۆم چاكه و له خۆم ده‌فعي خه‌ته‌ر كه‌م

 

حه‌زره‌تی نالی

سـه‌یلی هـیجرت به‌ردی بنچینـه‌ی لـه‌ ڕه‌گ هێنـامـه‌ ده‌ر
بـاری فیـکرت قه‌ددی ڕاستـی تێـکشــکاندم وه‌ک فه‌نه‌ر

شیری ئـــــه‌برۆت ، تیری غـه‌مزه‌ت وا له‌ جـه‌رگم کارییه‌
دێت لــه‌ تۆفـانـی دوو چـاوم له‌ت‌له‌تـی خوێنی جــــگه‌ر

چـــــــاو و دڵ شــه‌ڕیـانه‌ ، نـازانــم خـه‌تای کامیـانــه‌ خـۆ
تــا بـه‌ داری کــه‌م ، ده‌ری که‌م بیخه‌مـه‌ شین و چه‌مه‌ر

نـووری چــــــــاوم ! چاوه‌که‌م بێ نووره‌ بێ تۆ ، ذه‌ڕڕه‌یـی
خـــاکی ده‌رگــاکه‌ت ببێژم بیــــکه‌مه‌ کوحـــلی به‌صــه‌ر

دڵ مووشـه‌ببه‌ک بـــوو لـــه‌به‌ر ئێشان و نێشـانی مـوژه‌ت
ئیشی چـــاو بوو بۆیه‌ هێنده گریام و خوێنـی که‌وته‌ سه‌ر

له‌ت‌له‌ت وکـون‌کــون بووه‌ دڵ وا له‌ شه‌وقی شیره‌کـه‌ت
ڕۆحــه‌که‌م دێت و ده‌چــێ ، نازانم له‌ کــامیان دێته‌ ده‌ر؟!

هـه‌رچــــی مــه‌حبووبه‌م ده‌بینــێ وا ته‌حه‌ییور ده‌یـــگرێ
سـوێن ده‌خـوا بـه‌ خــــوا ده‌ڵـێ (( بالله‌ مـــــا هذا بشر ))

چەندە خۆشە دابنیشین دوو بە دوو ئەمن و گوڵم
داکەوێتن موددەعی لەو خوارە هەروەک دەستی کەر

ڕۆژپـــــه‌رستی ڕووته‌ ((نالــــــی)) بۆیه‌ دائیم وه‌ک غوڵام
زه‌ردو گـــــــه‌رده‌ن‌کـــه‌چ له‌ ده‌رگات حاضره‌ ده‌سته‌و نـه‌ظه‌ر

حه‌زره‌تی نالی

لــــــــه‌ دڵدا ئاته‌شى عيشقت بلێسه‌ى ميسلى ته‌ندوره‌
شـه‌تى ئه‌شكم نه‌بێ مانيــع، ده‌سوتێم ده‌بمه‌ كۆى نووره‌

به‌ نـارى عيشق و ئاوى دڵ, جه‌سه‌د وه‌ك حه‌زره‌تى موسا
ته‌ريقی: به‌حــــــــرى فيرعه‌ون و, ڕه‌فيقى ئاته‌شى تووره‌

ده‌چـێ بۆ لاى رِه‌قيب خۆشه‌, وه‌لێ ئه‌و داخــه‌ كوشتومى
له‌ كـن ئه‌و چه‌نده‌ مه‌جبوره‌, لــــه ‌لاى من چه‌نده‌ مه‌غروره‌

په‌یامت هــــات و په‌یكت ڕۆى, خـــــــه‌ياڵم ناردوو نه‌یگه‌یێ
رِه‌سوڵم كـــــــــــه‌وته‌ رِێ، گرتی، هێناى وه‌ك ئاگره‌ سوره‌

كه‌ ديتـــم شكلى سه‌د ڕه‌نگــــی, گوتم: بابايى عـــه‌ییاره‌
كه‌ بيستم له‌فزى بێده‌نگی, گـــــــوتم: شه‌یپوری شاپووره‌

گـوتم:راستى سه‌بـــا هه‌ڵسه‌، گوتی: مه‌شره‌ب موخالیفه‌
گــــــوتم: نارێ، گــــــــــــوتى: بایه‌، ئه‌وجێ، گوتی: دووره‌

گـــوتم: قوربانى تۆ من بم، گــوتی: قوربانى تــۆ سه‌گ بێ
گـوتم: شيشه‌ى دڵـــم ناتوێ، گـوتی: بۆ چیمه‌، مه‌كسوره‌

خــه‌راباتى دڵــــــى (( نالــــى )) مه‌ فه‌رموو: خاڵیه‌، نـايـه‌م
بـه‌ مه‌رگی تۆ قه‌سه‌م، چــاوم! به‌ زيكرت به‌يتى مه‌عمووره‌ه‌

مه‌راق

 شێعری ماموستا یونس حسه ینی

بۆی دامه‌چۆ

ئه‌م خه‌یاڵه‌ تا باڵا و

                  سه‌وز هه‌ڵچێ

شوێنی هه‌یه‌ بۆ تۆ بیستن

که‌م به‌ربه‌ روانینت بگره‌!!

******

             زه‌ریاش عه‌تری هه‌ر لێره‌دا ون کردوه‌...